ΕΚΝΛ

Σύντομη Αναδρομή στην Ιστορία του Εργατικού Κέντρου Λάρισας

Το Εργατικό Κέντρο Λάρισας ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 1910, ήταν γέννημα θρέμμα της μικρής εργατικής της πόλης μας, η οποία επηρεασμένη από την εργατική κίνηση του Βόλου που είχε ιδρυθεί πριν από 2 χρόνια το 1908 και προχώρησε στην ίδρυση του Εργατικού Κέντρου Λάρισας.
Την περίοδο εκείνη στελέχη του Εργατικού Κέντρου Βόλου ήλθαν στη Λάρισα και σε συνεργασία με εργάτες και τα Σωματεία Υποδηματεργατών και Αρτεργατών που ήταν τα πρώτα Σωματεία στη Λάρισα προχώρησαν στην ίδρυση του Εργατικού Κέντρου Λάρισας.
Το Εργατικό Κέντρο Λάρισας, πρωτονομάστηκε «Σοσιαλιστική Οργάνωση», το οποίο πρόβαλλε σαν γενικό σκοπό του την ένωση όλων των εργαζομένων της περιοχής σε δημοκρατική βάση, προσδιοριζόμενη με το γνωστό σύνθημα της αστικής Γαλλικής επανάστασης για ισότητα, αδελφότητα, ελευθερία. Τα εγκαίνια του εργατικού Κέντρου Λάρισας πήραν πανηγυρικό χαρακτήρα, παρευρέθηκαν και μίλησαν ο νομικός Σύμβουλος του Κέντρου δικηγόρος Ιωάννης Ασπιώτης, ο γνωστός κοινωνιολόγος και βουλευτής Αττικοβιωτίας Ιωάννης Πετιμεζάς, ο κεφαλλονίτης σοσιαλίζων βουλευτής Νικ. Μαζαράκης, στελέχη του Εργατικού Κέντρου Βόλου, ο Κ. Ζάχος, Χαρ. Χαρίτος και Σάββας Ραφαήλ.

Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Λάρισας ορίστηκε ο θεοσοφιστής Καθεκλάς, ο οποίος απ’ αρχής αντιτάχθηκε σε κάθε προοδευτική πρωτοβουλία του Κέντρου και κατέληξε τελικά καταδότης της αστυνομίας.

Γραμματέας έγινε ο δικολάβος Αστέριος Φλώρος και νομικός σύμβουλος ο δικηγόρος Ιωάννης Ασπιώτης, οι οποίοι αργότερα δεν δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα να αποκηρύξουν τις σιοσιαλίζουσες ιδέες τους και να προσχωρήσουν από ιδιοτέλεια προφανώς, στα αστικά κόμματα.
Αντίθετα με τα μέλη του Ε.Κ.Λ. που προέρχονταν από την ε.τ και τα οποία τα διέκρινε η σταθερή εμμονή στα σοσιαλιστικά οράματα οι διανοούμενοι του κέντρου, στην πλειοψηφία τους παλινωδούσαν, εξαιτίας κυρίως των ιδεολογικών τους συγχύσεων και της διατηρημένης μικροαστικής τους νοοτροπίας. Έτσι, ο Φοιτητής Δημοσθένης Μπιτσάνης ταύτιζε σχεδόν ολοκληρωτικά το σοσιαλισμό με τον αυταρχισμό, χωρίς να έχει σχηματίσει σαφή εικόνα για καμιά από τις δύο αυτές ιδεολογίες, με τελική συνέπεια μετά το 1912 να γίνει βενιζελικός και να υπηρετήσει με προθυμία το αστικό καθεστώς.
Το Ε.Κ.Λ. στα πρώτα του χρόνια παρά τους ασυνεπείς στο μεγαλύτερο μέρος τους ηγέτες του, κατόρθωσε με την έντονη αλλά λιγόχρονη συνδικαλιστική δράση του και με την οργάνωση συχνών διαλέξεων να συσπειρώσει πολλούς εργάτες, μικρομεσαίους επιχειρηματίες, επιστήμονες, φοιτητές και μαθητές, τους οποίους συγκινούσε η σοσιαλιστική προοπτική. Στις διαλέξεις μάλιστα γινόταν λόγος για το γλωσσικό πρόβλημα, για την ισότητα των δύο φύλλων και για τους εργατικούς συνεταιρισμούς – αλλά και για την αναλγησία της πλουτοκρατίας και της κρατικής εξουσίας, για την αθλιότητα της πατριδοκαπηλίας και για την ποικιλία των καθημερινών εκφράσεων της κοινωνικής αδικίας.
Το Ε.Κ. Λάρισας 28 Οκτώβρη 1918 με άλλα εργατικά κέντρα, όπως του Βόλου, Πειραιά και Σύρου, συνέβαλε στη δημιουργία της ΓΣΕΕ.
8 ημέρες αργότερα στις 4 Νοέμβρη 1918 πήρε μέρος με 4 αντιπροσώπους στις εργασίες του ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΕΚΕ που μετονομάστηκε το 1924 σε Κομουνιστικό Κόμμα Ελλάδος.

Στο αρχείο του Ε.Κ. Λ. υπάρχουν αποφάσεις Δ.Σ., Συνελεύσεων, Συνεδρίων, Αλληλογραφία, Οικονομικά στοιχεία, έντυπο υλικό, αφίσες, προκηρύξεις, αρχεία εργατικών σωματείων, διαλυμένα ή ενεργά.
Στο αρχείο του Ε.Κ.Λ. μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την ταραγμένη περίοδο 1946-1949, περίοδο που συνελήφθη ως Πρόεδρος του ΕΚΛ το 1946 ο τότε πρόεδρος του Ε.Κ.Λ. Τάκης Γαργαλιάνος και στάλθηκε εξορία σε Ζάκυνθο – Ικαρία.

Στις αρχές του 1949 τον έφεραν από την Ικαρία που ήταν εξορία, τον πέρασαν από μία εικονική δίκη και εκτελέστηκε στο Μεζούρλο της Λάρισας τον Απρίλη του 1949, από το μοναρχοφασιστικό καθεστώς.
Όπως και την ανάλογη περίοδο 1967 – 1974 όταν υπήρχε διορισμένο Διοικητικό Συμβούλιο από το μοναρχοφασιστικό καθεστώς. Καθώς επίσης και οι αγώνες που έγιναν την περίοδο της μεταπολίτευσης για τον εκδημοκρατισμό του ΕΚΛ.
Επίσης υπάρχει υλικό από Σωματεία που όχι απλώς διαλύθηκαν αλλά αντιπροσωπεύουν επαγγέλματα που χάθηκαν, αμαξηλατών, φρεατορύχων, καραγωγέων, πολτού και χάρτου.
Το Αρχείο του Ε.Κ.Λ. δεν έχει μόνο ερευνητική αξία, αλλά αποτελεί και την ίδια την ιστορία της εργατικής τάξης και των αγώνων της. Αποτελεί βασικό εφόδιο για τις επόμενες γενιές της εργατικής τάξης για τους αγώνες που έρχονται.{mospagebreak}
Η ολοκλήρωση της διάσωσης του αρχείου και η λειτουργία του ως ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο αρχείο της Εργατικής Τάξης στην πόλη και στο Νομό μας απαιτεί και τη συνεχή επιστημονική στήριξή του.
Η Ιστορία του Ε.Κ.Λ. γράφτηκε με τους αγώνες της εργατικής τάξης και εμείς οφείλουμε να τη διαφυλάξουμε, να την αναδείξουμε, ακόμα και με τις διαφωνίες που υπάρχουν.
Γιατί η πλουτοκρατία λυσσομανεί, γιατί οι Βιομήχανοι συνεχίζουν να χτυπούν την εργατική τάξη με μεγαλύτερη ένταση και το κάνουν αυτό γιατί θέλουν να συνεχίσουν εσαεί την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, γιατί θέλουν να ιδιοποιούνται τον πλούτο που παράγει η εργατική τάξη και να έχουν τα μέσα παραγωγής στα χέρια τους, γιατί η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης είναι το οξυγόνο για τη ζωή τους, γιατί θέλουν να έχουν την πολιτική και οικονομική εξουσία την οποία υπηρετούν και στηρίζουν τα κόμματά τους.
Το κεφάλαιο νοιάζεται να σβήσει την ιστορία και τους αγώνες της εργατικής τάξης για να προφυλάξει το μέλλον του.
Φοβάται τους αγώνες γιατί τροφοδοτούν και εμπνέουν τη νέα γενιά της εργατικής τάξης.
Οι κυβερνήσεις και τα κόμματα του κεφαλαίου γνωρίζουν πως υπερασπίζουν και στηρίζουν ένα άδικο σύστημα που δεν έχει και δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα στους λαούς.
Γνωρίζουν πως ο καπιταλισμός είναι ένα ιστορικά ξεπερασμένο σύστημα, πως δεν γίνεται να εξανθρωπιστεί, όπως υποστηρίζουν οι σύγχρονοι οπορτουνιστές που παλεύουν δήθεν για έναν άλλο κόσμο εφικτό.
Γνωρίζουν πως οι ταξικές αντιθέσεις, οι διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργατική τάξη δεν καταργούνται και γνωρίζουν ακόμα πως η ολομέτωπη επίθεση του κεφαλαίου κατά της εργατικής τάξης θα δυναμώσει.
Ακριβώς για τους παραπάνω λόγους παίρνουν τα μέτρα τους (χθες βράδυ στην Αθήνα δύο ασφαλίτες που οπλοφορούσαν ανέβηκαν στο 2ο όροφο στα γραφεία του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθήνας για να παρακολουθήσουν και να συλλέξουν στοιχεία από τη σύσκεψη που πραγματοποιούσε το ΠΑΜΕ, για την προετοιμασία της Πανελλαδικής Απεργίας στις 14 Δεκέμβρη 2005.
Οι εργατικοί αγώνες, από την εμφάνιση της ε.τ. είχαν αποτελέσματα και κατακτήσεις, από την εξέγερση του Σικάγου το 1886 για το 8ωρο, και τους κατοπινούς αγώνες οι οποίοι δυνάμωσαν με την επαναστατική κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη στην πρώην Σοβιετική Ένωση, κατακτήσεις τις οποίες θέλουν να τις πάρουν πίσω, ιδιαίτερα τα τελευταία 15 χρόνια μετά τις ανατροπές στις πρώην Σοσιαλιστικές χώρες. Παίρνουν πίσω όλα όσα υποχρεώθηκαν να παραχωρήσουν στην ε.τ.
Οι κυβερνήσεις της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, από το 1990 και μετά ψήφισαν (4) τέσσερες νόμους για την κατάργηση του 8ωρου.
Ψήφισαν νόμους για τη διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης, τη μερική απασχόληση, τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, τα ΤΣΑ (Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης), αύξησαν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, μείωσαν τις συντάξεις, επιδιώκουν να καταργήσουν τις Σ.Σ.Ε. και να γυρίσουν την ε.τ. στον εργασιακό μεσαίωνα, έχοντας πάντοτε και τη στήριξη των συμβιβασμένων ηγεσιών στο σ.κ. οι οποίες βάζουν πλάτη για να περνούν στα μαλακά και με λιγότερο πολιτικό κόστος οι αντεργατικές πολιτικές των κυβερνήσεων Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ..
Το Ε.Κ.Λ. στο 24ο Συνέδριο το Μάρτιο του 1999 όπου πλειοψηφία αναδείχθηκαν οι ταξικές δυνάμεις αποφασίσαμε την ίδρυση του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου του (ΠΑΜΕ) μαζί με άλλα Εργατικά Κέντρα, Ομοσπονδίες, Συνδικάτα και Συνδικαλιστές. Με τη φιλοδοξία να γίνει το ΠΑΜΕ πλειοψηφικό ρεύμα μέσα στην εργατική τάξη.
Από την ίδρυση του Ε.Κ.Λ. το 1910
Την ίδρυση της ΓΣΕΕ το 1918, διαφάνηκαν δυο γραμμές μέσα στο σ.κ.
Στο Εργατικό Κέντρο Λάρισας από τον πρώτο πρόεδρο Καθεκλά ο οποίος από την πρώτη στιγμή αντιτάχθηκε σε κάθε προοδευτική πρωτοβουλία, αντίθετα τα μέλη του Ε.Κ.Λ. τα διέκρινε η σταθερή εμμονή στα σοσιαλιστικά οράματα.
Στο 1ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ ύστερα από έντονη και σκληρή ιδεολογική αντιπαράθεση, αποφάσισε και υιοθέτησε την αρχή της πάλης των τάξεων και του μαχητικού αγώνα των εργατών και υπαλλήλων μακριά από κάθε αστική κηδεμονία. Θέση την οποία υποστήριξαν μαζί με τους Αντιπροσώπους της Θεσσαλονίκης παλαιά στελέχη της Φεντερασιόν και οι Θεσσαλοί αντιπρόσωποι των Εργατικών Κέντρων Λάρισας και Βόλου.
Την Πρωτονμαγιά του 1919 τιο Σοσιαλιστικό Εργατιοκό Κόμμα Ελλάδος ΣΕΚΕ συνδεδεμένο με τη ΓΣΕΕ καλεί τα Σωματεία σε κοινή εκδήλωση. Τα μέλη της Διοίκησης επηρεαζόμενοι από τους Βενιζελικούς διαφώνησαν και στη συνέχεια δεν υποστήριξαν την απεργία των Τραπεζοϋπαλλήλων που εκδηλώθηκε λίγο αργότερα. Λόγω αυτής της δραστηριότητας η Κυβέρνηση Βενιζέλου διέταξε τη σύλληψη των Σοσιαλιστών τους οποίους εξόρισε στη Φολέγανδρο, την ίδια μέρα κηρύχθηκε Πανεργατική Απεργία από τους αναπληρωτές τους που ήταν η πρώτη μεγάλη πολιτική απεργία.

Η διαπάλη συνεχίζεται μέχρι και σήμερα με τις δυο γραμμές μέσα στο σ.κ.
Απ’ τη μια μεριά υπάρχει η γραμμή της ταξικής πάλης και σύγκρουσης με το κεφάλαιο και τους πολιτικούς του υπηρέτες για την ανατροπή του εκμεταλλευτικού συστήματος που παράγει φτώχεια, ανεργία, εξαθλίωση για την εργατική τάξη και απ’ την άλλη συσσωρεύει αμύθητα πλούτη για την πλουτοκρατία.
Η άλλη γραμμή είναι η γραμμή της συναίνεσης της υποταγής του κοινωνικού εταιρισμού, των κοινωνικών διαλόγων που στοχεύει στη διατήρηση της εξουσία του κεφαλαίου και τη συνέχιση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Στα πρώτα χρόνια λόγω και της απειρίας αυτό μπορούσε να δικαιολογηθεί, σήμερα όμως αυτοί οι συνδικαλιστές συνειδητά οδηγούν την παράδοση της ε.τ. στην πλουτοκρατία, καλλιεργώντας τη μοιρολατρία, την υποταγή, την αναποτελεσματικότητα των αγώνων, υιοθετώντας τη λογική και τις θεωρίες των βιομηχάνων της ανταγωνιστικότητας, της αύξησης της παραγωγικότητας της κερδοφορίας των επιχειρήσεων που θέλουν να τη μεγαλώσουν μέσα από τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης.
Στην ιστορική διαδρομή του Ε.Κ.Λ. και του εργατικού ταξικού σ.κ. πολλά στελέχη του διώχθηκαν, απολύθηκαν, δικάστηκαν για τους αγώνες τους, για την υπεράσπιση και διεύρυνση των δικαιωμάτων της ε.τ.
Στην ε.τ. και σ’ όλους αυτούς έχουμε χρέος να συνεχίσουμε τους αγώνες μέχρι την εκπλήρωση της ιστορικής αποστολής της ε.τ. που είναι η κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη και το πέρασμα των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής στην εργατική τάξη για την οικοδόμηση της λαϊκής εξουσίας και της λαϊκής οικονομίας.