Ευρεία σύσκεψη πραγματοποιήθηκε στο Εργατικό Κέντρο Λάρισας για το ζήτημα της Υπογραφής Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας με τη συμμετοχή των διοικητικών συμβουλίων των πρωτοβάθμιων σωματείων, συνδικαλιστών και εργαζομένων.
Την Εισήγηση έκανε ο Πρόεδρος της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Νομού Λάρισας Τάσος Τσαπλές οποίος επισήμανε ότι: παράλληλα με όλες τις δράσεις που έχουν αναπτυχθεί για μια σειρά προβλήματα «έχουμε ξεχωρίσει ως προτεραιότητα, το ζήτημα της οργάνωσης της πάλης για τις ΣΣΕ και το ίδιο πρέπει να κάνει κάθε σωματείο, αφού πρόκειται για θεμελιώδες ζήτημα των συνδικάτων» Προκειμένου δε να δοθεί, μια ώθηση στο ξεκίνημα της δράσης μας για τις ΣΣΕ, το Εργατικό Κέντρο, όπως και οι ταξικές συνδικαλιστικές οργανώσεις που συγκροτούν το ΠΑΜΕ, οργανώνει Πανεργατική Συγκέντρωση την Τετάρτη 21 Μάρτη, στις 7 μ.μ, στην Κ. Πλατεία. Η επιτυχία της να γίνει υπόθεση του κάθε σωματείου και όχι μόνο του Διοικητικού συμβουλίου του Εργατικού Κέντρου.
Στην συνέχεια της εισήγησης ανακηρύχτηκαν αναλυτικά οι έννοιες των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, οι κατηγορίες τους, η κατάσταση που επικρατεί σήμερα.
-
Τι είναι οι ΣΥΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΣΣΕ);
Οι ΣΣΕ, είναι έγγραφες συμφωνίες που υπογράφονται μεταξύ των συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών, με τις οποίες καθορίζονται οι όροι αμοιβής και εργασίας για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, όχι μικρότερη απο 1 έτος, άλλες 2 ετών, όχι όμως πάνω από 3.
Οι ΣΣΕ θεσπίζουν κατώτατους υποχρεωτικούς μισθούς και ημερομίσθια, επιδόματα, ωράρια, άδειες, άλλα δικαιώματα, τους όρους λειτουργίας και τη λήξη των ατομικών συμβάσεων εργασίας, ζητήματα που αφορούν την άσκηση συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, θέματα υγιεινής και ασφάλειας, κοινωνικής ασφάλισης, εκτός από τα συνταξιοδοτικά.
Χωρίζονται σε (Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) που υπογράφει η ΓΣΕΕ, Κλαδικές που τις υπογράφουν οι Ομοσπονδίες πανελλαδικά, αλλά και κλαδικά σωματεία στα όρια τους, Ομοιοεπαγγελματικές πανελλαδικές που υπογράφονται από ομοσπονδίες, αλλά και τοπικές ομοιοεπαγγελματικές που μπορεί να υπογράφουν Ομοσπονδίες, Εργατικά Κέντρα ή σωματεία, Επιχειρησιακές που υπογράφουν σωματεία επιχειρησιακά, κλαδικά, αλλά μετά τις ανατροπές των ΣΣΕ υπογράφονται και από Ενώσεις Προσώπων που μπορούν να συσταθούν με τα 3/5 των εργαζομένων της επιχείρησης ανεξάρτητα τον συνολικό αριθμό των εργαζομένων, που είναι όργανα της εργοδοσίας και υπογράφουν μειώσεις).
-
Η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ)
Η ΕΓΣΣΕ, που υπέγραφε η ΓΣΕΕ με τον Σύνδεσμο Ελλήνων Βιομηχάνων (ΣΕΒ) και τις άλλες εργοδοτικές οργανώσεις κάθε 1 ή 2 χρόνια, καθόριζε μεν τον κατώτερο μισθό και ημερομίσθιο για τους ανειδίκευτους εργάτες που δεν καλύπτονταν από τις Κλαδικές, Ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις εργασίας, αλλά ρύθμιζε και άλλα ζητήματα που αφορούν τους εργαζομένους συνολικά.
Μέχρι το 2011-2012, που έγινε το μεγάλο χτύπημα στις ΣΣΕ, με τα μνημόνια, τους αντεργατικούς νόμους και αποφάσεις των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ, με την ΕΓΣΣΕ αμείβονταν περίπου το 20% του συνόλου των εργατοϋπαλλήλων και το άλλο 80% με Κλαδικές, Ομοιοεπαγγελματικές και επιχειρησιακές. Ο κατώτερος μισθός που πρόβλεπε μέχρι τότε ΕΓΣΣΕ ήταν 751 ευρώ και το κατώτερο ημερομίσθιο 33,57 ευρώ μεικτά.
Να σημειώσουμε ότι οι Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΚΣΣΕ) και οι Ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις μέχρι τότε, είχαν υποχρεωτικό χαρακτήρα για όλους τους εργαζόμενους και εργοδότες και οι όποιες επιχειρησιακές ή ατομικές συμβάσεις υπήρχαν, ήταν πάνω από τα επίπεδα των ΚΣΣΕ και Ομοιοεπαγγελματικών, αφού έως τότε ίσχυε η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης για τους εργαζόμενους.
-
Πως διαμορφώθηκε η κατάσταση μετά τις ανατροπές των ΣΣΕ;
Από το 2011-2012 έχει δημιουργηθεί μια εντελώς νέα αρνητική κατάσταση για τους εργατοϋπάλληλους, όσον αφορά την ΕΓΣΣΕ και τις ΚΣΣΕ καθώς αυτές καθορίζονται με νόμο και μπαίνουν όρια στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
- Με την ΠΥΣ 6/2012 της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ- ΔΗΜΑΡ, μειώθηκε κατά 22% ο κατώτερος μισθός της ΕΓΣΣΕ για τους άνω των 25 ετών και για τους νέους κάτω των 25 ετών κατά 32%.Ταυτόχρονα πάγωσαν τα επιδόματα που αφορούσαν τις τριετίες και το πάγωμα θα συνεχιστεί μέχρι το ποσοστό της ανεργίας να πέσει κάτω από το 10%.
- Με τους νόμους που ψηφίστηκαν, σταμάτησε η εφαρμογή της υποχρεωτικότητας και της γενίκευσης των ΣΣΕ. Οι νόμοι που ψηφίστηκαν απ’ το 2011, ουσιαστικά κατάργησαν τις Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΚΣΣΕ) και ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ για τη συντριπτική πλειοψηφία των κλάδων και αυτή η κατάσταση έχει παγιωθεί. Οι επιχειρησιακές συμβάσεις (όπου υπάρχουν) είναι ο βασικός μηχανισμός στον καθορισμό των όρων αμοιβής και εργασίας. Το ποσοστό των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα σήμερα που καλύπτεται από ΣΣΕ, δεν ξεπερνά το 10%.
Στη διάρκεια του 2017 η κατάσταση των εργασιακών σχέσεων χειροτέρευσε, καθώς εξακολουθούν να ισχύουν και να εφαρμόζονται οι νομοθετικές ρυθμίσεις που θεσμοθετήθηκαν την περίοδο 2010-2014.
Πολλές επιχειρήσεις εφαρμόζουν ατομικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου κι έχει επεκταθεί το φαινόμενο των ενοικιαζόμενων εργαζομένων.
-
Η ΕΓΣΕΕ σήμερα και το ύψος του κατώτερου μισθού
Με βάση την μείωση κατά 22% του κατώτερου μισθού των 751 ευρώ, που πρόβλεπε η ΕΓΣΕΕ μέχρι 1/1/12, για τους άνω των 25 ετών ,σήμερα ο κατώτερος μισθός της ΕΓΣΣΕ για νεοπροσλαμβανόμενο υπάλληλο άνω των 25 ετών, χωρίς προϋπηρεσία και ειδικότητα, είναι 586 € μεικτά και 644,68 €, αν είναι παντρεμένος, οπότε δικαιούται προσαύξηση 10%, ή 58,6 € με επίδομα γάμου. Για τους νέους έως 25 ετών ο κατώτερος μισθός έπεσε στα 511 € μεικτά αφού μειώθηκε -32%.
Τα καθαρά ποσά είναι αυτά που προκύπτουν μετά τις ασφαλιστικές κρατήσεις, οπότε καθαρά μένουν 495,25 €.
Ο μισθός για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών είναι 510,95 €. Και μετά τις ασφαλιστικές εισφορές καθαρά είναι 432 €.
Ο μισθός μπορεί να μειωθεί και χωρίς τη συμφωνία του εργαζόμενου, στις εξής περιπτώσεις: α) όταν ο εργοδότης επικαλείται μείωση τζίρου με στοιχεία τα οποία προσκομίζει στο ΣΕΠΕ και αφού προηγουμένως ενημερώσει το προσωπικό. Σ’ αυτή την περίπτωση μπορεί –αφού δεν υπήρξε συμφωνία στο προσωπικό- να επιβάλλει μείωση μισθών με εκ περιτροπής εργασία για διάστημα ως 6 μήνες. β) όταν υπάρχει ΚΣΣΕ που έχει λήξει και δεν έχει ανανεωθεί. Σε αυτή την περίπτωση οι εργαζόμενοι που είχαν ΚΣΣΕ και είναι στον ίδιο εργοδότη ή προσλαμβάνονται σε άλλον, χάνουν αυτομάτως τα επιδόματα που προέβλεπε η παλιά τους σύμβαση και δικαιούνται μόνο 4 (σπουδών, παιδιών, προϋπηρεσίας, ανθυγιεινό). Ενώ ο βασικός μισθός τους μπορεί να καθορίζεται στα όρια της ΕΓΣΣΕ (586 ευρώ) ακόμη κι αν ο βασικός της ΚΣΣΕ ήταν υψηλότερος.
Οι εργαζόμενοι δικαιούνται αποζημίωση για υπερωριακή εργασία, για νυχτερινή απασχόληση και για εργασία Κυριακής ή Αργίας. Η νομοθεσία προβλέπει +75% στο ωρομίσθιο για εργασία Κυριακής ή Αργίας, +25% για νυχτερινή εργασία, +20% για τις υπερωρίες από τις 40 ως τις 43 ώρες τη βδομάδα, +40% για την υπερωρία από την 43η ως την 45η ώρα και 80% για τις «παράνομες» υπερωρίες.
Με ατομική σύμβαση εργασίας, ο μισθός είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμος. Δεν μπορεί όμως να είναι κάτω από 586 ευρώ μικτά για τους άνω των 25 ετών και κάτω από 511 ευρώ για τους κάτω των 25 ετών.
-
Η εικόνα των ΣΣΕ σήμερα
Το 2017 οι εθνικές ή τοπικές κλαδικές ΣΣΕ εξακολουθούν να είναι ολιγάριθμες, ενώ για 8η χρονιά οι επιχειρησιακές υπερτερούν συντριπτικά. Οι περισσότερες επιχειρησιακές δεν υπογράφηκαν από επιχειρησιακά σωματεία, αλλά από Ενώσεις Προσώπων που έστησαν οι εργοδότες.
Οι εργοδότες αξιοποιούν την κατάργηση της υποχρεωτικότητας επεκτασιμότητας και δεν εφαρμόζουν σε αρκετές περιπτώσεις και κλαδικές που έχουν υπογραφεί και με μειώσεις πάνω από 15%. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα Ξενοδοχεία, όπου η ΚΣΣΕ εφαρμόζεται σε 90 από τα 10.000 ξενοδοχεία.
Τα χρόνια 2012, 2013, έχουμε την εφαρμογή του νόμου για τις ενώσεις προσώπων, με πρώτη αυτή στον ΟΛΥΜΠΟ που υπέγραψε μείωση μισθών από 16 έως 54%.
-
Η εικόνα των ατομικών συμβάσεων εργασίας το 2016
1) Οι προσλήψεις μερικής απασχόλησης και εκ’ περιτροπής εργασίας στο σύνολο των προσλήψεων, είναι πάνω από το 50% τα 3 τελευταία χρόνια.
2) Οι προσλήψεις με πλήρη απασχόληση υποχωρούν σταθερά, αφού από 79% το 2009 μειώθηκαν σε 45,3% το 2016.
-
Η στάση κυβέρνησης, εργοδοσίας, εργοδοτικών-κυβερνητικών συνδικαλιστών
Το χτύπημα των ΣΣΕ, που γενικεύτηκε την περίοδο 2011-2012, ξεκίνησε από τις γαλαζοπράσινες κυβερνήσεις, από κοινού με τις ξεπουλημένες πλειοψηφίες σε ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, που υπονόμευαν τις ΣΣΕ.
Θέλουν να διατηρηθούν όλοι οι αντεργατικοί νόμοι που έχουν ψηφιστεί τα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης, τόσο από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ, όσο και της σημερινής ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και αποτύπωση τους σε ένα νέο κώδικα εργατικού δικαίου, προκειμένου να κατοχυρωθούν μόνιμα και να περικοπεί όποιο εργατικό δικαίωμα έχει απομείνει.
Θέλουν ο κατώτερος μισθός να μείνει στα σημερινά επίπεδα, υπάρχουν και απόψεις να δοθεί μια μικρή αύξηση, όπως έγινε στην Πορτογαλία, αλλά να πέσουν προς τα κάτω οι κλαδικοί μισθοί και να συνεχίσει να καθορίζεται με απόφαση της κυβέρνησης.
Δεν θέλουν καμία συζήτηση για επαναφορά των Κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΚΣΣΕ).
Για την υλοποίηση αυτών των κατευθύνσεων, δεν ευθύνονται μόνο τα κόμματα που στηρίζουν το εκμεταλλευτικό σύστημα και την Ε.Ε, αλλά μεγάλες ευθύνες έχουν και οι ξεπουλημένες πλειοψηφίες σε ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ (ΠΑΣΚΕ/ΔΑΚΕ/ΜΕΤΑ-ΣΥΡΙΖΑ/ΛΑΕ) που όχι μόνο δεν μπορούν αλλά και δεν θέλουν να οργανώσουν τον αγώνα των εργαζομένων.
Παρέδωσαν και πριν και μέσα στην κρίση, στο κεφάλαιο, δικαιώματα και κατακτήσεις της εργατικής τάξης μέσω των «κοινωνικών διαλόγων», κόβοντας και ράβοντας κάθε φορά ακόμα και τις ΣΣΕ στα μέτρα και τις απαιτήσεις του κεφαλαίου, καθηλώνοντας τους μισθούς, ανοίγοντας τις πόρτες στη νομιμοποίηση της διευθέτησης του χρόνου εργασίας, στην επέκταση της μερικής και ευέλικτης εργασίας.
-
Η συζήτηση με τα πρωτοβάθμια σωματεία ανέδειξε την ανάγκη διαφώτισης και οργάνωσης των εργαζομένων κατά κλάδο για τις Συλλογικές Συμβάσεις, με αφορμή και την συγκέντρωση που οργανώνει το Εργατικό Κέντρο την Τετάρτη 21 Μαρτίου, διεκδικώντας την υπογραφή νέων Συμβάσεων με επαναφορά του κατώτερου μισθού στα 751 ευρώ Πως πρέπει να δουλέψουμε εμείς σήμερα
Το γεγονός ότι οι ΣΣΕ, οι μισθοί και τα εργασιακά δικαιώματά μας, δέχτηκαν μεγάλα χτυπήματα, δεν σημαίνει ότι αποδεχόμαστε αυτή την κατάσταση. Όχι μόνο δεν τα νομιμοποιούμε, αλλά πρέπει να βάλουμε μπροστά την οργάνωση της πάλης για να διεκδικήσουμε όσα μας έκλεψαν και να έχουμε νέες καταχτήσεις.
Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αυταπάτη, ότι η σημερινή ή κάποια άλλη κυβέρνηση ή η εργοδοσία, θα μας δώσουν πίσω αυτά που έκλεψαν. Ήδη η κυβέρνηση μαζί με τους εταίρους της (Ε.Ε, ΔΝΤ) προετοιμάζει τα νέα αντεργατικά προαπαιτούμενα στο πλαίσιο της 4ης αξιολόγησης, βάζοντας ταυτόχρονα σε εφαρμογή τα ήδη ψηφισμένα αντεργατικά-αντιλαϊκά μέτρα (φορολογικά, ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά, ιδιωτικοποιήσεις, κ.α).
Χωρίς ταξικούς αγώνες και διεκδικήσεις από τους εργαζόμενους, οι καπιταλιστές όχι μόνο δεν πρόκειται να παραχωρήσουν τίποτα, αλλά εμφανίζονται ακόμα πιο προκλητικοί στις αξιώσεις τους. Τα μέτρα που ήρθαν αυτά τα χρόνια δεν είναι προσωρινά, αλλά ήρθαν για να μείνουν.
Πρέπει να συνδυάσουμε τον αγώνα για τα προβλήματα με την πάλη ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, τη συμμετοχή της χώρας μας, την απομάκρυνση των βάσεων, την έξοδο από το ΝΑΤΟ, επιστροφή ελληνικών ενόπλων δυνάμεων απο ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, να σταματήσει η κυβέρνηση να δίνει 4 δις. στο ΝΑΤΟ κάθε χρόνο.
Εμείς λοιπόν, πρέπει να οργανώσουμε την ενημέρωση και τον αγώνα των εργαζομένων, σε κάθε σωματείο, κλάδο και τόπο δουλειάς, με βάση το πλαίσιο πάλης που ενέκρινε η πρόσφατη Γ.Σ του ΕΚΝΛ, το οποίο καταθέσαμε μαζί με άλλες 530 Ομοσπονδίες, Ε.Κ και σωματεία, σε όλα τα κόμματα της Βουλής, πλην της ναζιστικής εγκληματικής Χ.Α, ως πρόταση νόμου, τον Οκτώβρη του 2016 και δυστυχώς μόνο το ΚΚΕ το στήριξε, ενώ η κυβέρνηση και τα άλλα κόμματα αρνήθηκαν να το φέρουν ακόμα και για συζήτηση στη Βουλή.
Το γενικό διεκδικητικό πλαίσιο μας, επικεντρώνεται στα εξής αιτήματα:
- Υπογραφή ΕΓΣΣΕ και επαναφορά με νόμο στα 751 ευρώ για όσους αμείβονται με τον κατώτερο μισθό, ως ελάχιστη βάση για αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς. Κατώτερο μεροκάματο 33,57 ευρώ.
- Να καταργηθεί με νόμο το αίσχος των άθλιων μισθών πείνας, των 586 και 511 ευρώ και κανένας εργαζόμενος να μη βρίσκεται κάτω από τα 751 ευρώ.
- Επαναφορά των ΚΣΣΕ και των κλαδικών μισθών στα προ κρίσης εποχή.
- Να καταργηθούν άμεσα όλοι οι αντεργατικοί νόμοι που τσακίζουν τις ΣΣΕ. Καθολική ισχύς και υποχρεωτικότητα των ΣΣΕ. Εφαρμογή της μετενέργειας μέχρι την υπογραφή νέας ΣΣΕ χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό.
- Επαναφορά των μισθών στα προ κρίσης επίπεδα στο Δημόσιο με αυξήσεις στους μισθούς, κάλυψη των απωλειών, επαναφορά του 13ου, 14ου μισθού.
- Μόνιμη σταθερή εργασία για όλους, με ΣΣΕ, 7ωρο – 5ήμερο – 35ωρο, Κοινωνική Ασφάλιση, προστασία στη δουλειά.
- Kανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη! Απαγόρευση πλειστηριασμών και κατασχέσεων για την εργατική-λαϊκή οικογένεια.
Βεβαίως όταν μιλάμε για τις ΣΣΕ, δεν εννοούμε μόνο τους μισθούς, αλλά όλα τα θέματα, εργασιακά δικαιώματα, ωράρια, ζητήματα Υγιεινής &Ασφάλειας , και ανάλογα με τον κλάδο πρέπει να υπάρχει η ανάλογη προσαρμογή.
